منزل قدیمی سلطانی اوایل سال 80 شناسایی وگزارش ثبت آن به کمیته ثبت منطقه ای ارسال شد و از آنجا که جهت تملک این منزل مشکل خاصی وجود نداشت در آذر ماه سال 82 بنا بر پیشنهاد اداره میراث فرهنگی و گردشگری قاین از ورثه خریداری و به اداره میراث فرهنگی و گردشگری واگذار گردید .
کار مرمت آن تا اسفند 83 ادامه یافت و پس از آن فرا خوان جمع آوری وسایل انجام و ظرف مدت کوتاهی مقادیر قابل توجهی از وسایل مردم شناسی از شهر و اطراف آن جمع آوری گردید و بسیاری از افراد نیز وسایلی که در اختیار آنان بود را اهدا نموده و
موزه مردم شناسی قاین آماده افتتاح و بهره برداری قرار گرفت و سرانجام در سال 84 موزه مردم شناسی افتتاح گردید.
این موزه شامل غرفه‌های نظیر مراسم شب چله (یلدا) با رسم کف زنی خاص منطقه است که در شبهای بلند زمستان این رسم رونق خاصی دارد ، غرفه دستاسی که بیانگر چگونگی تهیه آرد و نان را با استفاده از ابزار قدیمی و بسیار ساده نظیر دستاس نشان می‌دهد .
غرفه دیگر نشانگر هنر قدیمی و شاخص شهرستان یعنی
جاجیم بافی است که سابقه دیرینه ای در منطقه دارد. فضای دیگر طراحی شده مربوط به مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت
زعفران با گلهای زیبای
زعفران ...مشاهده کامل متن به نمایش گذاشته شده است.
بخش دیگر مراحل مختلف ،ریسندگی ، چلک ریسی و چرخ حلاجی میباشد که در آن چگونگی تهیه نخهای پشمی را با استفاده ازابزار قدیمی و نمونه دست بافته‌های قدیمی را نشان می‌دهد .
در ادامه غرفه ای در خصوص کشاورزی طراحی شده که نسل جدید با وضعیت پیشین کشاورزی و استفاده از ابزار بسیارسنتی و دست ساز که درمراحل خرمن کوب و بوجاری گندم استفاده می‌شده آشنا می‌شوند .
غرفه دیگر تلم زنی میباشد که در آن با استفاده از یک مشک تهیه شده از پوست گاو و دسته تلم مواد مورد نیاز لبنی شامل کره،دوغ و کشک تهیه می‌شده و در آخر نیز مراسم سنتی عروسی با اداب و رسوم خاص و رقص چوب به وسیله ساز و دهل به نمایش در آمده است .
تمامی غرفه‌ها با مانکنهای ساخته شده و پوشش لباسهای قدیمی و سنتی به معرفی آداب و رسوم می‌پردازد .
موزه مردم شناسی قاین در یک مکان بسار با صفا و جذاب طراحی شده و از زمان افتتاح آن تاکنون مورد استقبال بی نظیری از سوی شهروندان و مسافران واقع شده است .
منزل قدیمی سلطانی در تاریخ 19/12/80 با شماره 4807 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
منبع:
http://ghaen-r.blogfa.com/
http://www.qayen.com/
http://birjand.irib.ir/
http://birjandpic.persianblog.ir/
