خراسان بزرگ به عنوان مرکز زیارتی شیعیان در دوران اسلامی و گذرگاه تجاری شرق ایران و با وجود جاده ابریشم به عنوان مهم‌ترین معبر کشور به دنیای بیرون، دربردارنده آثار تاریخی بسیاری در زمینه راه و سفر است.
رباط فخر داود از کاروان‌سرای‌های قدیمی ایران از دوره تیموریان است که در راه جاده ابریشم (راه نیشابور به طوس) قرار داشته است.این رباط آجری در محل یکی از توقفگاه‌های کاروانیان در راه قدیم مشهد به نیشابور بنا شده و در 55کیلومتری مشهد قرار دارد.
در لوحی که در قسمتی از داخل این رباط نصب شده، آمده است: «فخر داود، منزلی بر کناره شاهراه نیشابور به طوس (جاده ابریشم) و بعد از منزل قدمگاه قرار داشته است.
منزل فخرداود در حدود یک‌صد سال پیش قلعه‌ای مستحکم با 100 خانوار جمعیت بود و مهم‌ترین بنای فخرداود کاروان‌سرای سرپوشیده‌ای بود که از بناهای دوره تیموری است؛ دردوره صفویه مرمت شده و در دوره قاجاریه تا سال ۱۳۰۲ هجری قمری دو بار به وسیله محمدولی میرزا پسر فتحعلی شاه و امیرنظام‌الدوله تعمیر شده است...»
در ادامه این لوح برنزی چنین آمده است: «حرکت سریع وسائط نقلیه موتوری، تأسیسات رفاهی کناره راه‌های کاروان‌رو از جمله کاروان‌سراها را که روزگاری درشمار مهم‌ترین ابنیه عام‌المنفعه بوده‌اند، از اهمیت عاری کرد...».
این رباط با وسعت 853 مترمربع از نوع کاروان‌سراهای کوهستانی و سرپوشیده است که ویژگی منحصر به فرد آن، محل تیراندازی (مزغل) در بخش فوقانی شاه‌نشین‌ها و اتاق‌های ضلع جنوبی است.
فضای داخلی آن مسقف بوده و بر اطراف آن غرفه‌هایی برای اسکان مسافران تعبیه شده است. این غرفه‌ها به صورت سکویی بود که مسافر بر روی آنها اطراق می‌کرد واحشام خود را نیز در مال‌بندی که در بدنه سکو قرار داشته، می‌بست.
نقشه بنا مربع کامل و به ابعاد80/3متر است. ورودی رباط در جانب جنوب بنا و از طریق یک ایوان به داخل راه می‌یابد.
در گوشه سمت راست یک رشته پلکان به طرف پشت‌بام تعبیه شده است و چهار اتاق در گوشه‌های بنا به داخل برج‌ها راه می‌یابند. بر سطح خارجی دیوار و دو طرف ایوان ورودی، چهار طاق‌نمای جناغی تعبیه شده تا سطح بنا را از یکنواختی خارج کند.
همچنین در گوشه‌های بنا چهار برج تزئینی مدوّر ساخته شده که از طریق پشت‌بام و توسط یک جان‌پناه به‌هم متصل می‌شوند. در مقابل کاروانسرا، آب‌انباری با مخزن مستطیل‌شکل و با سقف گنبدی وجود دارد که به وسیله رشته پلکانی با سقف جناغی به پاشیر منتهی می‌شود.
رباط فخر داود در آخرین مرحله در سال1371 خورشیدی از سوی سازمان میراث فرهنگی خراسان رضوی مرمت شده است.
منبع:
http://www.negahmedia.ir
http://shaadyaakh.mihanblog.com
http://shahraraonline.com/
http://radio.aqr.ir
