وقتى که پسرى به سن ازدواج مى‌رسد، دخترى را به طرق مختلف شناسایى مى‌کند و موضوع را با خانواده خود در میان مىگذارد. اعضاء خانواده نیز درباره دختر و خانوادهاش تحقیق مى‌کنند وسپس فردى را براى گرفتن وقتى براى خواستگارى به طور محرمانه به خانه عروس مىفرستند.
اگر خانواده عروس راضى به این وصلت باشند وقتى را تعیین مى‌کنند. در وقت تعیین شده پدر و عمو و دایى و ملاى محل و چند نفر از همسایگان و خویشاوندان به خواستگارى دختر مىروند.
عروس براى میهمانان چاى مىآورد. مادر داماد او را مىبوسد و به این بهانه به سر و صورت او به دقت توجه مى‌کند و سپس او را مىبیند. درباره هنر دختر سؤالاتى مى‌شود خانواده عروس نیز درباره پسر سؤالاتى مىپرسد و درباره شیربها و مهریه صحبت مى‌کنند سپس قرار شیرینى خوران را مىگذارند.
شیرینى خوران یک هفته پس از خواستگارى انجام مى‌شود. در این روز اقوام عروس و داماد با کارت رسمى دعوت مى‌شوند. اقوام داماد در خانه داماد و اقوام عروس در خانه عروس جمع مى‌شوند.
در منزل داماد به رقص و پایکوبى پرداخته مى‌شود. پس از مدتى از خانه داماد به خانه عروس مىروند و در منزل عروس به رقص و پایکوبى مى‌پردازند و از آنان با چاى و شیرینى پذیرایى مى‌شود.
سپس داماد را در کنار عروس مىنشانند و حلقه نامزدى را به دست یکدیگر مى‌کنند و به این ترتیب مراسم شیرینى خوران تمام مى‌شود.
مراسم بعد از شیرینى
...مشاهده کامل متن خوران مراسم پاگشائى خانواده داماد توسط خانواده عروس است در فاصله بین این دو مراسم داماد حق ملاقات و دیدار عروس را ندارد.
در مراسم پاگشایى، خانواده عروس از خانواده داماد و دوستان نزدیک او براى شام یا ناهار دعوت به عمل مىآورد. زنها و مردها هر کدام در اطاقى جداگانه هستند.
پس از صرف شام یا ناهار، داماد با اجازه پدر عروس به اطاق زنها مىرود و روبروى عروس مىنشیند و هدیهاى به او تقدیم مى‌کند و مجلس را ترک مىنماید.
پس از آن نوبت مراسم عقد کنان مى‌رسد. روزى را براى عقد عروس تعیین مى‌کنند و گاهى زمان نامزدى یک سال و بیشتر به طول مىانجامد. مراسم عقد با حضور سردفتر و چهار نفر شاهد و نزدیکان، مانند: برادران، عموها و دائىها داماد و عروس انجام مى‌شود.
پس از اجراى مراسم عقد، مراسم عروسى برگزار مى‌شود. قبل از مراسم عروسى، مراسم لباس بریدن برپا مى‌شود.
در روزى معینى عدهاى از زنان خانواده عروس و داماد به مغازه پارچه فروشى براى تهیه لباس عروس مىروند و پارچههایى را انتخاب مى‌کنند و پارچهها را به خیاط مىدهند تا براى عروس لباس تهیه کند.
در روزهاى قبل از عروسى کارتهاى دعوت را توزیع مى‌کنند مراسم عروسى بعدازظهر برگزار مى‌شود و عدهاى از جوانان براى شب نشینى دعوت مى‌شوند. تمام مدعوین براى ناهار روز بعد نیز دعوت مى‌شوند.
شب قبل از عروسى یا صبح روز عروسى مراسم حنابندان که در کردى «خانه به نان» گفته مى‌شود برگزار مى‌گردد.
در حنابندان دختران دم بخت قوم و خویشان و دوستان عروس شرکت مى‌کنند در صبح روز عروسى، عروس را به حمام مىبرند و پس از آمدن به خانه به حنا بستن به دست و پاى عروس مشغول مى‌شوند.
عروس ابتدا امتناع مى‌کند. اما با هدایایى که مادر شوهرش به او مىدهد رضایت مىدهد. در حین حنا بستن عدهاى از زنان دایره و دف مىزنند.
در این شب که در خانه عروس حنابندان است در خانه داماد شوگر (شب گرد) برپا است. در شب شوگر مدعوین داماد را از منزل خود به منزل عروس مىبرند و در آنجا عروس و داماد با هم مىرقصند و مردم براى آنها شاد باش مىدهند.
هر کس به میل خود پولى به نوازندگان مىدهند و آنان با صداى بلند نام افراد و مبلغ اعطاء شده را مىگوید.
پس از رقص عروس و داماد در منزل عروس، مهمانان به منزل داماد بر مىگردند و تا صبح به تفریح مى‌پردازند. در این روز یک ساعت مانده به ظهر مهمانان با ساز و دهل به خانه عروس مىروند تا جهاز او را بیاورند.
جهاز عروس که شامل وسایل منزل و هدایایى براى داماد، پدر، مادر، خواهر و برادر او است تحویل مادر داماد مى‌شود.
پس از صرف ناهار، جهت آوردن عروس حرکت مى‌کنند و در خانه عروس مدتى به رقص و پایکوبى مى‌پردازند.
سپس برادر داماد به داخل منزل عروس رفته و پیش عروس مىرود و کمرش را مى‌بندد و عروس را آماده حرکت مىنماید برادران عروس دست عروس را مى‌گیرند و عروس از پدر و مادر خود خداحافظى مى‌کند و با پاى پیاده یا با اتومبیل تزئین شده به خانه داماد آورده مى‌شود.
نزدیک خانه داماد، داماد به استقبال عروس مىرود و عطر بر سر او مىپاشد و سپس به منزل بر مى‌گردد. در جلو در منزل، مادر داماد مقدارى نقل و نبات و سکه بر سر عروس خود مىپاشد.
در بعضى جاها پس از وارد شدن عروس به در خانه داماد، داماد چند تا سیب به سوى عروس پرتاب مى‌کند که باید یکى از سیبها بر سر عروس بخورد (کردان برخورد سیب به عروس را از سوى داماد نشانه قدرت داماد تلقى مى‌کنند) پس از وارد شدن عروس به خانه داماد، عروس و داماد وارد حلقه رقص و پایکوبى مى‌شوند.
زنى از سوى خانواده عروس به نام «پاخسو» به همراه عروس به خانه داماد مى‌آید و در اطاق رختخواب عروس را پهن مى‌کند با رفتن مهمانان، عروس و داماد به حجله مىروند.
داماد در حجله مبلغى پول و یا سکه طلا به عنوان شرم شکن به عروس مىدهد.
پس از عروسى تا سه روز ناهار و شام از طرف خانواده عروس به منزل داماد فرستاده مى‌شود. پس از سه روز مراسمى برگزار مى‌گردد که در آن زنان دعوت شده از دو خانواده به خانه داماد مى‌آیند و هدایایى را براى عروس و داماد مى‌‌آورند.
یک هفته پس از عروسى چند نفر از اقوام عروس و داماد، عروس را به حمام مىبرند و ناهار میهمان داماد مىباشند.
پس از مدتى خانواده عروس، داماد را براى ناهار دعوت مى‌کنند. در این موقع، عروس صبح زود به منزل پدرش مىرود و از طرف داماد هدیهاى به نام «جاخالىبا» براى او فرستاده مى‌شود و پس از صرف ناهار، رسم است چند روزى عروس در خانه پدرش بماند به این مراسم «پاوه خوان» مىگویند.
پس از آن خانواده داماد از خانواده عروس دعوت مى‌کند و پس از آن روابط عادى مى‌شود.
در برخى از مناطق کردستان، پسر و دخترى که همدیگر را دوست دارند و با مخالفت اولیاى خود روبرو مى‌شوند، به بیرون شهر فرار مى‌کنند و با هم عهد مىبندند که با هم عروسى کنند و این کار را در کردى «راتو» گویند.
سپس خانواده‌هاى دختر و پسر مجبور به موافقت مى‌شوند و جشن عروسى به راه مىاندازند.
یکى از ویژگى‌هاى عروسى در بین کردهاى عشایر، شب‌نشینى سنتى است که پیش از برگزارى جشن اصلى عروسى ترتیب داده مى‌شود. این شب‌نشینى‌ها تا سال‌هاى اخیر بسته به بضاعت مالى خانواده‌هاى عروس و داماد بین سه تا هفت شب ادامه داشت، اما امروز به دلایلى به یک الى دو شب و گاهى به سه شب یا بیشتر محدود شده است.
مقدمات ازدواج پسران و دختران جوان با مجلس خواستگارى و گفتگو بر سر تعیین مهریه و خرید طلا و لباس توسط داماد براى عروس و تعیین تاریخ عقد و عروسى آغاز مى‌شود.
بعد از طى این مقدمات، مراسمى با عنوان شیرینى خوران برگزار مى‌شود که طى آن با اعلام نامزدى رسمى دختر و پسر، خطبه عقد نیز بین آنان جارى مى‌شود و مراسم عروسى به زمان دیگرى موکول مى‌گردد.
با نزدیک شدن روز عروسى مجالس شب‌نشینى از سوى خانواده‌هاى دو طرف به طور جداگانه ترتیب مى‌یابد که در آن از کلیه نزدیکان دو خانواده دعوت به عمل مى‌آید.
با پایان یافتن شب‌نشینى روز عروسى فرا مى‌رسد که در این روز نیز ضمن ادامه رقص و پایکوبى و دادن نهار به مهمانان نزدیک، عصر داماد در حالى که تعدادى از مهمانان خصوصاً دختران و پسران جوان وى را همراهى مى‌کنند، به طرف خانه عروس حرکت مى‌کنند و پس از صرف چاى و شیرینى و کسب اجازه از والدین عروس، وى را به خانه داماد مى‌‌آورند و در اینجا شادى و نشاط حاضران به اوج خود مى‌رسد.
عروس و داماد پس از ورود به محل برگزارى مراسم، وارد حلقه رقص شده و طبق یک سنت دیرینه هر یک به نوبت سر چوبى را در دست مى‌گیرند و در حالى که جمع زیادى از دختران و پسران آنان را همراهى مى‌کنند، دقایقى به آرامى به پایکوبى مى‌پردازند.
با رقص عروس و داماد، مبالغ هنگفتى از محل شاباش‌ها نصیب نوازندگان مى‌شود.
با پایان یافتن جشن عروسى و پس از گذشت یک هفته، کلیه دعوت‌شدگان دو طرف به استثناى مردان و پسران، در منزل داماد جمع مى‌شوند و با برگزارى مراسم دیگرى که گستردگى مراسم شب‌نشینى و عروسى را ندارد، هدایاى خود را که عمدتاً شامل پول نقد است به عروس و داماد اهداء مى‌کنند.
این هدایا که در اصطلاح محلى «هفته» گفته مى‌شود با هدف کمک به تشکیل زندگى جدید زوج‌هاى جوان و جبران هزینه‌هاى عروسى آنان ارائه مى‌شود و هر کسى تلاش مى‌کند که هدیه‌اش ارزشمندتر از هدیه دیگرى باشد.
منبع :
http://kordestan.irib.ir/index.php
http://af.samta.ir/atlas/index.php?title
