سراب گیان نهاوند یکی از زیبا‌ترین و پر آب‌ترین سرابهای استان
همدان ایران است. این چشمه در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی شهر
نهاوند و ۲ کیلومتری تپه باستانی کیان و در شمال شهرگیان قرار گرفته‌است و دارای آب بسیار غنی و مرغوب و درختان چنار کهن و جنگلی زیبا است.
گیان واژه یی کردی به معنای جان است و به دلیل زیبایی‌های منطقه به
سراب جان یا
سراب گیان شهرت یافته است . این گوشه مطرود و مغفول بهشت به وسیله جاده باریکی به
نهاوند وصل می‌شود که در دو سوی آن بقایای ۲۰۰هکتاری جنگلهای قدیم زاگرس چشم انداز و تابلو فوق العاده زیبایی از کوه، جنگل و دشتهای وسیع و خرم ضلع غربی جاده را به نمایش گذاشته است.
در
نهاوند علاوه بر
سراب گیان، سرآب فارسبان، ملوسان،
کنگاور و گاماسیاب نیز وجود دارد که بازدید از آنها نیز توصه می‌شود.
زمین‌شناس‌ها می‌گویند: زیبایی سرآب‌های این منطقه از جنس آهکی کوهپایه‌های
نهاوند ...مشاهده کامل متن است که آب حاصل از باران را در خود ذخیره میکند، تا سرآبی شود مثل گیان و فارسبان و ملوسان و بنفشه و گنبدکبود و... که هم زمین‌های کشاورزی را سیراب کند و هم ما را به شنیدن موسیقی گوش‌نواز آب دعوت میکند.
چنانچه به سرآب گیان رفتید، تپه گیان را نیز فراموش نکنید که از قدیمی‌ترین تپه‌های باستانی استان همدان است؛ قدمت آثار باستانی آن را به هزاره چهارم و پنجم قبل از میلاد نسبت می‌دهند.
به طور کلی باید گفت از دو مسیر میتوان به سراب گیان رسید یکی از مسیر جاده کرمانشاه سه راهی دهفول سپس روستاهای برزول و گیل اباد ودر اخر گیانود و دیگری از میدان عارف نهاوند مسیر روستای دهنو وادامه مسیر.
در هر دو مسیر تابلوهای راهنمای متعددی نصب شده است.
برای دسترسی به سراب گیان، از روستای گیان که به نزدیکی‌های دامنه کوه‌ها می‌رسی دو طرف جاده مانند شمال ایران پوشیده از درخت و سر سبز و زیبا است از دل کوه و از زیر صخره‌های بزرگ سنگی آب زلال از قسمت‌های مختلف بیرون می‌آید درختان کهنسال چنار نشان از قدمت طولانی منطقه دارد هرچند گیان و تپه معروف آن هزاران سال تاریخ و فرهنگ و تمدن در دل خود دارد،از ملایر به سمت گیان نهاوند را میتوان از جاده بروجرد رفت و سپس از سه راهی بعد از کیکدان یا کارخانه ذوب آهن آلیاژی جعفری به سمت راست و نهاوند پیچید تا میدان آخری نهاوند به سمت کرمانشاه پیش رفت یا میتوان از جاده آورزمان و توچغاز که دارای گردنه هم میباشد به سمت نهاوند رفت و به میدان علیمرادیان رسید و سپس به طرف راست میدان و سمت کرمانشاه رفته به سه راهی که تابلو روستای برزول روی آن نوشته به سمت چپ رفته بقیه مسیر هم تابلو دارد همچنین مسیر مستقیم و ساده است و از برزول و گیان گذشته به طرف سراب گیان می‌رویم که در بین راه در دامنه کوه نگهبانی گذاشته که با پرداخت مبلغی و گرفتن رسید آن وارد سراب گیان می‌شویم زیرا این قبض را موقع برگشتن پس می‌گیرند.
در بالای سراب سکوهای سیمانی متعددی جهت مسافران احداث شده و تعدادی سرویس بهداشتی نیز وجود دارد.
آب چشمه در بالای سراب و از دل کوه بیرون ماید واز پایین تا بالای سراب تقریبا نیم ساعت پیاده روی نیاز است البته جاده تا انتهای سراب اسفالته میباشد و پارکینگ نیز در انجا احداث شده است.
در تپه‌های اطراف سراب نیز جنگلهای بلوط و بعضی میوه‌های کوهی وجود دارد که بقایای جنگلهای زاگرس میباشد.
آب بسیار خنک و گوارایی دارد منطقه ای زیبا است محل هایی را روی و کنار رود تخت جهت نشستن درست کرده و اجاره می‌دهند دکه‌های متعددی نیز مشغول فروش انواع خوراکی نوشیدنی به مسافرین هستند.
در انتهای سراب گیان یک مسیر کوهنوردی به قله گاچال وجود دارد و یک جانپناه نیز در میانه مسیر میباشد.
منابع:
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://nazarabad.blogfa.com/post/590
http://kohnavardirani.blogfa.com/post/7
http://hamedan.irib.ir/norouz/gardeshgari/25871-sarab
http://sara.jamejamonline.ir/news/1101219922864857303
