قائمشهر

اقلیم : معتدل
نام قدیم : قصرشیرین، عشق آباد، علی آباد، شاهی
قائم شهر یکی از شهرستان‌های مرکزی استان مازندران می‌باشد که با وسعتی برابر 452 کیلومتر مربع از جنوب با سوادکوه، از شرق با ساری، از شمال با جویبار و بابلسر و از غرب با بابل همسایه است.
قائمشهر به لحاظ عبور ارتباط ریلی و جاده فیروزکوه و نزدیکی به شهرهای بابل و ساری از موقعیت ممتازی در استان برخوردار است.
قائم شهر احتمالا در گذشته محل زندگی اقوام تپوری بوده و در متون تاریخی به نام جمنو، چمنو، جمنان، علی آباد شاهی و قائمشهر خوانده شده است.
موقعیت جغرافیایی
قائم شهر یکی از شهرستان‌های مرکزی استان مازندران است که از آب و هوای مناسبی برخوردار میباشد. حدود جغرافیایی آن از شمال به شهرستان جویبار (که زمانی جزو قائم شهر بود) ، از جنوب به شهرستان سوادکوه (که سوادکوه نیز زمانی جزو قائم شهر بود) ، ، از غرب به شهرستان بابل و از شرق به شهرستان ساری محدود است.
ارتفاع قائم شهر از سطح دریا 51.2 متر است و در اقلیم معتدل و مرطوب در دشت شیبدار تا نسبتا مسطح و بر روی رسوبات آبرفتی دوران چهارم زمین شناسی قرار گرفته است.
مساحت شهرستان قائم شهر در حدود 740 کیلومتر مربع و تراکم نسبی جمعیت آن 452 نفر در کیلومتر مربع می‌باشد که پر تراکم‌ترین شهرستان در سطح استان محسوب می‌گردد.
و اخیرا اعلام شده است که یکی از پر تراکم‌ترین شهر‌ها بعد از تهران ! است.
گـــذر راه آهن و قــرار گرفتن در جاده مواصلاتی پایتخت با شمال و شرق بر اهمیت شهر افزوده است.
این منطقه در دوره‌های قبل با نام علی آباد معروف بود. در سال 1314 هـ. ش به شاهــی تغییر نام یـــافت و پس از انقـــلاب اسلامی به خـــواست عمــوم مردم ، قائم شهر نامیده شد.
دلاواله جهانگرد فرانسوی در سال 1205 از جاده در دست احداث شاه عباسی در این منطقه در سفرنامه اش گزارشی داده است . کشاورزی از گذشته‌های دور در این منطقه رواج داشت و پنبه ، برنج ، توتون ، کنف و نیشکر از جمله تولیدهای کشاورزی قائم شهر بوده است .
غلامحسین افضل الملک که نزدیک به صد سال پیش به این شهر آمده بود ، از کارخانه پنبه پاک کنی یاد کرده است .
کارخانه نساجی شماره 1 کارخانه گونی بافی در سال 1316 و کارخانه کنسرو و در سال 1322 فعالیت خود را آغاز کردند و تا مدتها بعنوان یکی از کارخانجات موفق در امر تولید فعالیت داشته است .
فاصله قائمشهر تا تهران 225 کیلومتر و تا مشهد 710 کیلومتر می‌باشد.
شهرستان قائمشهر یک شاهراه محسوب می‌شود. دو جاده مهم کشور، جاده هراز و جاده فیروزکوه در قائمشهر به هم می‌رسند.
از جمله دیدنی‌های این شهرستان علاوه بر مناظر بکر و دیدنی آن می‌توان به تپه باستانی طالقانی، برج آرامگاهی سید محمد زرین نوا و سه تپه باستانی گردکوه جمنان، تپه امام‌زاده کتی در قائم شهر، دریاچه گل‌پل در جنوب شرقی قائم شهر، تکیه کردکلا در 28 کیلومتری شمال شرقی قائم شهر و چنار امام زاده یوسف رضا در محل بیمارستان رازی اشاره نمود.
ارتفاع قائم شهر از سطح دریا 51.2 متر است و از تهران 260 کیلومتر فاصله دارد.
جمعیت این شهر بر پایه آمار نفوس ومسکن سال ۸۵ برابر با ۱۷۴٬۲۴۶ نفر است.
شهرستان قائم شهر بر حسب شواهد و قرائن موجود از جمله اماکن مذهبی نظیر امامزاده یوسف رضا و یا آرامگاه علامه فقیه شیخ طبرسی از سابقه دیرینه تمدن و فرهنگ قبل از قرن ششم هجری خبر میدهد و با توجه به سوابق موجود بنای اولیه این شهر در دوران قاجاریه با نام علی آباد نهاده شد که شامل قریه ای با واحدهای تجاری و مسکونی در حوالی میدان طالقانی امروزی و محله هایی در اطراف و روستاهای بزرگ نظیر چمنو(جمنان فعلی) قادیکلا و کوچکسرا در حاشیه بوده است که بعد از انقراض دوران قاجاریه و آغاز حکومت رضا خانی به لحاظ موقعیت خاص منطقه ای (محل عبور کاروانهای تجارتی و زیارتی از استانهای همجوار مانند تهران گیلان و خراسان ) .
حکومت آن زمان را بر آن داشت که در شهر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ از قبیل کارخانجات نساجی و گونی بافی و چوب بری و شالیکوبی دایر نماید این مسائل باعث شد که مردم از اطراف و اکناف و سایر ولایات کشور به این سامان مهاجرت نمایند و نهایتا در سال 1313 علی آباد تبدیل به شهرستان شاهی شد و در این مقطع از زمان با احداث راه آهن سراسری و توسعه صنایع نساجی در این شهرستان کمکم به جمعیت و توسعه عمرانی و ساخت و ساز شهر افزوده شد.
پس از انقلاب نام این شهرستان به قائم شهر تغییر یافت و امروز به عنوان یک شهرستان استراتژیک جغرافیایی که ارتباط تهران بزرگ را با شمال و شمال شرقی از دو مسیر متفاوت جاده فیروزکوه و جاده هراز مرتبط می‌سازد دارای اهمیت ویژه می‌باشد.
منابع طبیعی و جنگل‌ها با توجه به اوضاع طبیعی شهرستان قائم شهر ، بارش و رطوبت جهت ایجاد پوشش گیاهی فراهم می‌باشد. البته پوشش گیاهی در تمام نقاط آن یکسان نمی‌باشد زیرا تا ارتفاع 2000 متری که نفوذ رطوبت دریآی خزر از بین رفته و یآ به کمترین مقدار می‌رسد ، از تراکم جنگل بسیار کم می‌شود و بمرور بجای جنگل مراتع جایگزین می‌شود.
در شهرستان قائم شهر فصل خشک به طور کامل وجود ندارد جنگل : شروع جنگل قائم شهر از کوه پایه‌های البرز شمالی میباشد که دارای حداکثر بارندگی می‌باشد و میزان گسترش جنگل در گذشته به طرف دشت بیشتر بوده است که به مرور به منظور تهیه اراضی مزروعی ، درختان جنگل کاملا بریده شده اندو یا به صورت بقایای جنگل مخروبه با درختان پهن برگ دیده می‌شوند.
به طور کلی جنگل‌ها در حاشیه جنوبی قائم شهر دارای تراکم بیشتری است و انواع درختان مانند : راش ، ممرز ، توسکا و کلهر ملج انجیلی و ... می‌توان دید پارک جنگلی تالار : پارک تالار یکی از پارکهای جنگلی معروف شهرستان قائم شهر می‌باشد که این پارک در سال 1371 تاسیس شده و مساحت آن بالغ بر 160 هکتار می‌باشد.
فرآورده‌های جنگلی عبارت است از : ذغال ، چوب ، هیزم ، چوب آلات تبدیلی این جنگل در 10 کیلومتری قائم شهر قراردارد. و پوشیده از درختان آزاد ، ممرز ، توسکا ، بلوط ، اوجا ، ملچ ، عرعر ، انجیر ، ولیک ، شمشاد ، انار ، بوته تمشک و.. با چشم اندازهایی بسیار زیبا و بدیع دارای امکانات بهداشتی و تفریحی مثل زمین فوتبال میبباشد.
موقعیت فرهنگی
مردم شهرستان قائم شهر که عموما دارای مشاغل کارگری هستند همواره از نظر علمی و آموزشی دارای جایگاه ممتازی در استان می‌باشند. از نظر درصد با سوادی مردم این شهرستان رتبه اول در استان را دارا می‌باشد.
جمعیت افراد با سواد در قائم شهر 83.9 درصد بوده و همچنین این شهرستان از نظر تعداد دانشجوی رشته‌های مختلف بخصوص رشته‌های پزشکی و تعداد پزشکان به نسبت جمعیت رتبه بسیار خوبی را در استان و کشور دارا می‌است.
این شهرستان از بعد آموزش عالی در دو مرکز : دانشگاه آزاد و تربیت معلم بانوان برخوردار است. مرکز تربیت معلم در سال 1358 راه اندازی شد و در حال حاضر با داشتن 120 دانشجو در چهار رشته‌ی تحصیلی فعالیت می‌کند .
رودخانه‌ها و منابع آب
قائم شهر دارای دو رود مهم میباشد که در دوجهت شرق و غرب این شهرستان جاری است.
رودخانه تالار
این رودخانه از ارتفاعات کوه‌های سوادکوه و سمنان سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن چند شاخه به آن ، از غرب قائم شهر گذشته ، ضمن عبور از منطقه کیاکلای قائم شهر در قسمت غربی قریه کاله و عرب خیل به دریای خزر می‌ریزد .
طول این رودخانه 150 کیلومتر است و در مسیر خود شهرستان سوادکوه و قسمت غربی قائم شهر و بهنمیر و روستاهای اطراف را مشروب می‌سازد و در کشاورزی منطقه نقش مهمی دارد.
رودخانه سیاه رود
یاین رودخانه از ارتفاعات برنجستانک در 15 کیلومتری جنوب شرقی قائم شهر سرچشمه می‌گیرد. سیاه رود 65 کیلومتر طول دارد و دارای مسیر ی پر پیچ و خم است .
شاخه‌های متعدد آن بین قادیکلا و ساروکلا به هم پیوسته و پس از عبور از شرق قائم شهر و مشروب نمودن اراضی مسیر از روستا‌های لاریم جویبار گذشته به دریا مریزد .
کشاورزان حدود 30 روستا از آب این رودخانه استفاده می‌کنند . امروزه آلودگی حاصل از پسابها و فاضلاب‌های خانگی و صنعتی ، که به این رودخانه می‌ریزند موجبات نگرانی همگان را فراهم آورده است.
منبع :http://mchto.blogfa.com/
http://www.mirzaeekootenaee.blogfa.com/
http://www.qaemshahr.com/
http://www.sabteahval.ir/mz_ghaem/default-5016.aspx?init