اقلیم : سرد
مساحت : 850
جمعیت : 52671
شهرستان
پاوه یکی از شهرستان‌های زیبا و تاریخی استان
کرمانشاه میباشد، که از شمال به استان
کردستان، از جنوب به شهرستان
جوانرود، از باختر به مرز
ایران و عراق و از خاور به استان
کردستان محدود می‌گردد.
آب و هوای
پاوهمنطقهای
...مشاهده کامل متن که پاوه در آن واقع شده، بسیار خوش آب و هوا بوده و در کنار کوهستان اورامانات (در میان دو کوه شاهو و آتش‌کده) بنا گردیده است.
آب و هوای منطقه نسبتا سرد، مایل به اعتدال و نیمه مرطوب میباشد. همچنین وجود چشمه‌های فراوان، آب‌های روان، همراه با جنگلها، مراتع و باغات سرسبز جلوه خاص و زیبایی به این منطقه بخشیده است.
گویش در منطقه پاوه
مردم این منطقه به گویش اورامی، از زبان کردی تکلم می‌کنند که یکی از زبان‌های باستانی ایران بوده و کتاب اوستا که کتاب مقدس زرتشت است به این زبان نگاشته شده است؛ به همین دلیل است که این منطقه را در گذشته «اورامانات» می‌نامیدند.
وجه تسمیه پاوه:
کلمه پاوه در لغت نامه دهخدا به معنی شستن و پاکیزه کردن آمده است. پس پاوه یعنی پاک در قبول ادیان در طول تاریخ، پاکی در گفتار، پندار و کردار نیک در دوره زردشت در حدود 750 سال قبل از اسلام و پاکی در پذیرفتن دین اسلام و ...
در فرهنگ کردی- فارسی هه ژار آمده است که پاوه از پاوان گرفته شده است به معنی قرق، مکان انحصاری است با عنایت به ظرط اقلیمی و جغرافیایی این معنا به کار برده شده است که پاوه در بین کوهای بلند محصور و قرق شده است.
در مورد ( واژه پاوه) در تاریخ کرد و کردستان تألیف شیخ محمد مردوخ این گونه آمده است: (یزدگرد سوم سپهبد ارتش خود به نام (پاو) را به منظور دعوت کردن مردم به دین زردشت و دوری کردن از ادیان دیگر و حمایت از شهریار ایران در مقابل سپاه اسلام در زمان حضرت عمر(رض) به غرب ایران و منطقه پاوه فرستاد که مردم از این فرستاده به گرمی استقبال کردند و این محل را به یادبود (پاو) پاوه نامیدند که عرب آن را فاوج گویند.
در کتاب کوههای ناشناخته اوستا یا جغرافیای غرب ایران تألیف استاد دولت شاهی چنین آمده است:
حضرت زردشت فرانسو پوه( پاوه) : یعنی حضرت زردشت به طرف پاوه رفت.
پس در زمان حضرت زردشت نام این محل پاوه بوده است.
بنابر روایات متعدد و آثار مورخان از نظر تاریخی وجه تسمیه اورامان و پاوه از زمان‌های دور تا کنون موارد زیادی برای آنها بیان شده است و سخن از هه ورامان و پاوه بسی فراتر از این هاست اما به اختصار به همین مطالب بسنده میشود.
زبان، پوشش محلی، صنایع دستی، سوغات و خوراکی‌ها :
مردم منطقه پاوه و اورامانت آریایی تبا راز ساکنان قدیم فلات ایران هستند.
زبان مردم کردی وبه گویش هورامی تکلم می‌کنند که یکی از اصیل‌ترین زبان‌های ایران زمین بوده و بازمانده از زبان پهلوی و اوستایی است.
پوشش مردان شامل چوخه ورانک، شال و میزره(سربند)، تاقیله(کلاه)، پوزه وانه(ساق بند)، گوره وی(جوراب)، فه قیانه(نوعی مچ بند) و کلاش (گیوه) است.
پوشش زنان شامل: فیس( کلاه زری)، سه لته، سخمه، کوا، گجی، چه فته، له چک، مشکی و هه وری است.
از جمله آثار هنری و صنایع دستی این دیار گلیم، جاجیم، سجاده نماز(مازلوخ)،لباس‌های مردانه و زنانه، گیوه، سبد و...
از سوغات می‌توان به محصولات باغی، کشاورزی ولبنی شامل: توت، انار، انجیر، انگوردیم، رب انار سقز کردی، روغن حیوانی و کشک و اشاره کرد.
خوراکی‌های محلی مانند دوخوا(آش دوغ)، شه له مین( آش شلغم)، دویینه( ترخینه)،گیته مه ژ گه( نان گردویی)،که لانه( نان مخصوص با پیاز و روغن حیوانی)، نه رمه فیس(یک نوع نان که با مغز گردو درست میشود).
ویژگی‌های فرهنگی، آداب، رسوم و مذهب
پاوه به عنوان مرکز اورامانات با مردمانی متدین، عاقل و علاقمند به علم و دانش، دارای جوانانی رشید و متعهد و پیرانی فرزانه است، با طروات و میهمان نواز و دارای اندیشه شهری هستند، نظم و قانونمندی در فرهنگ مردم برنامه ریزی شده و این ادعا در رفتار مردم مشهود است.
این منطقه از دیرباز مهد پرورش علما، عرفا، شعرا و ادیبان بزرگ و شهیر بوده است و وجود آثار و کتابهای خطی قدیمی که دست به دست و از نسلی به نسل دیگر از پدران و نیاکان این مردم به جا مانده نشانگر این واقعیت است.از علمای معروف و نامی این دیار می‌توان ملا حاج صلاح الدین پاوه ای، ملا محی الدین و مولانا احمد نودشه ای و حاج ملا محمد زاهد ضیایی و چندین عالم دیگر.
و از شعرای معروف میرزا عبدالقادر پاوه ای، میرزا شفیع پاوه ای، میرزا محمود و صیدی خانگاهی را می‌توان نام برد.
پاوه و مردم آن همواره به دینداری و پایبندی به اعتقادات و باورهای دینی زبانزد عام و خاص هستند.
مردم پاوه اهل سنت و پیرو امام شافعی (رض)هستند و به موزات رهبران شریعت، بزرگان طریقت نیز به پرورش افکار تصوف و عرفان پرداخته اند که می‌توان به دو طریقه نقشبندیه و قادریه اشاره کرد.
درشهرستان پاوه 5 واحد کتابخانه با 57 هزار مجلد کتاب فعال هستند.
جاذبه‌های گردشگری شهری :
نوسود یکی از شهرهای زیبای شهرستان پاوه میباشد که دارای آب و هوای معتدل کوهستانی و کوههای زیبا و محل‌های تفریحی مانند دالانی که یکی از مهمترین جاذبه‌های منطقه اورامانات محسوب می‌گردد و دشت اسپریز، حوضه لاره و بازارچه مرزی است.
آبشار زیبای "قه لوز" در این منطقه است و رودخانه سیروان از بخش رزاب به دره‌های این بخش سرازیر میشود.
باینگان یکی دیگر از شهرهای زیبا و دیدنی شهرستان پاوه است. طبیعت زیبای منطقه با صفا و صمیمیت مردم درآمیخته و فضای دلنواز و دلنشین را فراهم آورده است.
از جمله نقاط دیدنی باینگان می‌توان از کنده کاری میگوره در دل کوه یا غار حسین نام برد که توسط شخصی به همین نام ساخته شده است. این مجموعه دارای 9 اتاق در دل کوه است که چندتا از آنها به یکدیگر متصل می‌باشند.
غار سنگی حسین به فرهاد دوم شهرت پیدا کرده و یکی از جاذبه‌های دیدنی منطقه است.
نودشه یکی از جاذبه‌های دیدنی شهرستان پاوه است که مامن هنرمندان گیوه کشی است که با سختی و مشقت گیوه هایی زیبا، سبک و راحتی را تهیه می‌کنند. نودشه در میان باغات گردو محصور گشته، طبیعت جالب و دیدنی آن و مردمان مهربان و مهمان نواز آن وجه خاصی به این شهر بخشیده است.
غارزیبای دشاش نیز در این منطقه میباشد.
روستاهای هدف گردشگری :
روستای هجیج در 25 کیلومتری نوسود قرار دارد و به لحاظ موقعیت جغرافیایی و خصوصیات آب و هوایی و قدمت تاریخی و سایر مشخصات منطقه ای از جذابیت خاصی برخوردار است.
خانه‌های روستایی همگی از سنگ و اغلب به صورت خشکه چین و پلکانی ساخته شده است به گونه ای که پشت بام خانه ای، حیاط خانه دیگر است. هنرهای بومی و صنایع دستی در این روستا از پیشرفت قابل توجهی برخوردار است.
روستای خانقاه که از قدمت و پیشینه تاریخی برخوردار است در 2 کیلومتری جنوب غربی پاوه و مقابل کوه آتشگاه قرار دارد. این روستا توسط درختان میوه محصور شده و منظره بسیار زیبا و دیدنی را به وجود آورده است.
روستای شمشیر یکی از زیباترین روستاهای منطقه پاوه و اورامانات است که در 10 کیلومتری جنوب شرقی پاوه بر مسیر جاده اصلی کرمانشاه - پاوه واقع شده است. و به علت نزدیکی به شاهو، منظره باغات این روستا و ارتفاعات شاهو جذاب و دیدنی است.
جاذبه‌های تاریخی :
امامزاده کوسه هجیج :
این امامزاده در روستای هجیج و در کنار رودخانه سیروان قرار دارد. پیش نمازان روستای هجیج در باره نام و نسب این امام زاده به نقل از "بحرالانساب" می‌گویند: نامش عبیداله و فرزند امام موسی کاظم (ع) است.نقل است امامزاده کوسه بوده و ازدواج نکرده و یاران او نیز تا وقتی که او زنده بود، ازدواج نکردند.
مسجد جامع پاوه :
این مسجد تک مناره ای در خیابان امام محمد شافعی در شمال شهر پاوه قرار دارد. مسجد جامع پاوه بدون صحن و از یک شبستان مستطیل شکل تشکیل شده است.
مردم محل بنای این مسجد را به صدر اسلام نسبت میدهند و بر این باورند که این بنا در روزگار خلیفه دوم و به دستور فرزندش "عبداله بن عمر" بنا شده است.
از دیگر جاذبه‌های تاریخی می‌توان به قران‌های دستنویس روستای زردویی و مسجد دخان در پاوه اشاره کرد.
جاذبه‌های طبیعی :
کوهها :
پستی و بلندیهای شهرستان پاوه بخشی از کوهستان عظیم زاگرس است که ارتفاع برخی از آنها 3000 متر بیشتر است. معروفترین آنها عبارتند از : 1- کوه شاهو 2- کوه ماکوان 3- کوه آتشگاه 4- کوه کزن.
رودخانه‌ها :
شهرستان پاوه به دلیل وجود دره‌های پر پیچ و خم و عمیق کوهستانی بودن و پوشش جنگلی انبوه، فاقد دشت میباشد. وجود ارتفاعات و کوههای بلند و بارش برف و باران در اغلب مناطق این شهرستان باعث ایجاد چشمه سارهای پرآب و رودخانه‌های متعدد مانند رودخانه سیروان، لیله، چم مره خیل، گلال، آب خلیفه، آب مرن شده است.
سراب‌ها :
از مهمترین سراب‌های پاوه می‌توان از سراب بل، هولی، سپیا نام برد و همچنین آب معدنی بل که از زیباترین سراب‌های منطقه غرب محسوب میشود در مجاورت روستای هجیج قرار دارد و منسوب به یکی از خدایان بابل است.
چشمه‌ها :
چشمه معدنی کانی با (kanib^a) در بلندیهای کوه آتشگاه واقع در بخش حومه پاوه در 4 کیلومتری شهر پاوه از دل کوه خارج میشود. مردم این محل بر این عقیده اند که آب چشمه شفابخش و برای دردهای روماتیسمی مفید است.
از دیگر چشمه‌های این شهرستان می‌توان چشمه هانی کوان در نزدیکی روستای دشه را نام برد.
پوشش جنگلی :
با توجه به آب و هوای معتدل منطقه اورامانات پوشش جنگلی گیاهی خودرو فراوان است که مهمترین آنها جنگلها، مراتع و پوشش گیاهی گسترده و کوهپایه ای هستند.
جنگلهای مهم منطقه عبارتند از : 1- جنگل مرخیل 2- جنگل بوزه 3- جنگل پلنگانه.
در نقاط هموار و کوهستانی نیز انواع گیاهان خوراکی، دارویی و معطر و خوشبو و گلها می‌روید. جاذبه‌های هنری :
صنایع دستی : پاوه و اورامانات از مراکز مهم صنایع دستی استان کرمانشاه به شمار می‌آید.
از همه مهمتر می‌توان به گیوه کشی و گیوه بافی و شال بافی در این منطقه اشاره نمود، که از معروفیت خاصی برخوردارند. شهر نودشه و روستای هجیج یکی از مراکز عمده تولید گیوه است.
نمد مالی و ساخت زیرانداز و پوشش‌های نمدین خصوصا" تولید نوعی پوشش مخصوص مردان به نام "فرنجی" که در منطقه اورامان رایج است. موج بافی یا جولایی، سجاده بافی (برمال)، رشک بافی، سبد بافی، پشم ریسی، قالی بافی و خراطی از دیگر هنرهای سنتی مردم با ذوق و سلیقه این سرزمین است.
منبع : وبلاگ پاوه آنلاین (خبر:پاوه هورامان کردستان)
http://salampaveh.blogfa.com/post/166
منبع: نمای ایران
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=103029
