آب انبار سردار

آب‌انبار سردار از آثار دوره قاجاریه است و در شهر قزوین در محلۀ راه ری واقع شده که گویا ازمناطق کم آب قزوین بوده است.
محل دقیق این آب انبار در خیابان سپه است. ظاهر بیرونی این بنا، گنبد بزرگ آجری است که بر بالای آن مخروطی از کاشیهای فیروزه‌ای رنگ بسیار زیبا قرار گرفته که در واقع حکم یکی از بادگیرهای این بنا است.
ورودی بنا دری جدید از جنس فلز می‌باشد ولی با اولین قدم به داخل، شما وجود تاریخ را حس می‌کنید. مشخصات پاگرد ورودی، کف پوشیده از آجرهای مربع شکل به اصطلاح "نظامی" است، دیوارها تا نیمه با سنگهای دارای نقوشی زیبا تزئین شده و سقف این قسمت از آجرکاری بی‌نظیری که دارای چیدمانی هندسی و رنگ‌بندی بسیارزیبایی است، ساخته شده است.
این سبک آجرکاری بر روی هلالی ورودی پله‌های آب انبار نیز به چشم می‌خورد. بر روی قسمتی از دیوار کتیبۀ سنگی که تاریخ ساخت آب انبار و تعمیر آن توسط شهرداری بر رویش حک شده است، دیده می‌شود.
بعد از این پاگرد به پله‌ها می‌رسیم. 47 پله که ما را به مخزن اصلی هدایت می‌کند. این راه پله به "راه شیر" معروف است زیرا شیرهای آب در این قسمت قرار گرفته است.
در انتهای پله‌ها دست راست با چند پله به مخزن اصلی وارد می‌شویم، این راه در دوره ...مشاهده کامل متن اخیر برای بازدید عموم باز شده است.
به گفته راهنمای میراث فرهنگی این بنا بزرگترین آب انبار تک گنبدی ایران است .پلان مخزن، مکعب است در ابعاد 17×17 و ارتفاع 17 متر یعنی گنجایشی برابر 4913 مترمکعب که از سه قنات منطقه قنات خیابان، قنات یخچال و قنات طیفوری پر می‌شده است، 4 بادگیر (هواکش) برای جلوگیری از راکد بودن و همچنین خنکی آب تعبیه شده و 4 شیر آب که سه تای آن در بالای پله‌ها و یکی دیگر در پایین پله‌ها بوده و استفاده از آنها بستگی به ارتفاع آب داشته است.
این بنا به دست دو برادر به نامهای محمدحسن خان قاجار ملقب به ساری اصلان و محمدحسین خان قاجار معروف به سردار ایروانی در سال 1227ه ق ساخته شده است. این دو، فرزندان محمدخان قاجار، بیگلربیگی ایروان بودند که در جنگهای ایران و روس زمان فتحعلیشاه از خود رشادتهای بسیار نشان داده‌اند.
معروف است که ساخت این آب انبار و آب انبار دیگری به نام سردار کوچک و مدرسه‌ای به نام مدرسه سردار به علت نذر آنان برای پیروزی در این جنگها بوده است. اگرچه پیروزی نصیب ایران نشد ولی آنان به عهد خود وفا کردند.
بر روی دیوارهای داخل بنا، تابلوهای راهنما برای معرفی دو برادر و همچنین تصاویر آثار تاریخی استان قزوین نصب شده است. همچنین یک اثر هنری در مخزن آب انبار بر روی دیوار نصب شده است.
این بنا در سالهای 1313 و 1357 خورشیدی توسط شهرداری مرمت شده، گویا این آب انبار تا دهه 40 مورد استفاده مردم بوده است. در حال حاضر این مکان زیرنظر میراث فرهنگی است.


منبع:
http://www.iichs.org/
http://www.hamshahrionline.ir/
http://qazvin.ir/
http://vista.ir/
http://www.mehrnews.com/