کبد چرب زمانی اتفاق می‌افتد که بیش از اندازه، چربی در کبد جمع شود. کبد شما دومین عضو بزرگ بدن است. این اندام به جذب مواد مغذی از غذا و نوشیدنی‌ها کمک کرده و مواد زائد را از خون تصفیه می‌کند. وجود مقادیر زیاد چربی می‌تواند سبب التهاب کبد شود. التهاب به کبد شما آسیب رسانده و در نهایت سبب اسکار و نارسایی کبد می‌شود. دقت داشته باشید که توجه به سلامت کبدف بسیار حائز اهمیت است. اگر قصد دارید تا با آزمایشات مربوط به کبد چرب آشنا شوید، ادامه مطالب را دنبال کنید.
علائم کبد چرب چیست؟
پیش از آنکه بخواهید به پرسش SGPT در آزمایش خون چیست؟ پاسخ دهید، بهتر است بدانید که لازم است با مراحل پیشرفت این بیماری آشنا شوید. بیماری کبد چرب می‌تواند در طی چهار مرحله پیشرفت کند:
- کبد چرب ساده: در مرحله اول، تجمع چربی اضافی در کبد رخ می‌دهد. این مرحله اگر بر اثر تجمع بیشتر چربی پیشرفت نکند، تا حد زیادی قابل درمان و بی ضرر است.
- استاتوهپاتیت: در این مرحله علاوه بر چربی اضافی، التهاب نیز در کبد ایجاد می‌شود.
- فیبروز: التهاب درمان نشده در کبد به مرور زمان سبب ایجاد اسکار (زخم در بافت کبد) می‌شود. با این حال کبد بیمار هنوز هم می‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد.
- سیروز: اسکار کبد به طور گسترده گسترش یافته و توانایی کبد را برای عملکرد طبیعی مختل می‌کند. این مرحله شدیدترین مرحله بیماری بوده و درمان آن زمان بر و مشکل است
هر دو نوع بیماری کبد چرب یعنی AFLD و NAFLD علائم نسبتا مشابهی دارند. با این حال در بسیاری از موارد دیده شده این بیماری بدون علائم رخ می‌دهد و تنها ممکن است احساس خستگی، ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکم خود داشته باشید.
اغلب افراد مبتلا به بیماری کبد چرب عوارضی مانند اسکار را نشان می‌دهند. اسکار کبد به عنوان فیبروز کبد نیز شناخته می‌شود. اگر دچار فیبروز شدید کبد شوید، در صورت عدم درمان به موقع و مناسب ممکن است نارسایی کبد رخ دهد. آسیب کبدی ناشی از سیروز دائمی است. به همین دلیل بسیار مهم است که در وهله اول با درمان مناسب، از گسترش آن به قسمت‌های دیگر بافت کبد آن جلوگیری کنید.
سیروز در اکثر موارد علائمی مانند موارد زیر را به همراه دارد:
- درد شکم
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- ضعف یا خستگی
- حالت تهوع
- خارش پوست
- زردی پوست و چشم
- کبودی یا خونریزی آسان
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع کم رنگ
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- تورم (ادم) پاها
- واریس
- بزرگ شدن سینه در مردان
- گیجی
*برای کمک به جلوگیری از پیشرفت کبد چرب و ایجاد عوارض، پیروی از برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک بسیار اهمیت دارد.
بیماری کبد چرب چگونه درمان می‌شود؟
در حال حاضر هیچ درمان دارویی به طور خاص برای بیماری کبد چرب وجود ندارد. بنابراین پزشکان بیشتر تمرکز خود را صرف درمان‌هایی مانند تغییر سبک زندگی، تنظیم رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن می‌کنند. بهترین درمان‌ها برای بیماران شامل موارد زیر است:
- اجتناب از مصرف الکل
- کاهش وزن
- مصرف به موقع داروهای موثر برای کنترل دیابت، کلسترول و تری گلیسیرید (چربی در خون)
- مصرف ویتامین E و تیازولیدین دیون‌ها (داروهای مورد استفاده برای درمان دیابت مانند Actos و Avandia)
چگونه می‌توان از بیماری کبد چرب پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب انجام اقدامات زیر است:
- وزن خود را طبیعی نگه دارید: اگر دچار اضافه وزن هستید، به تدریج وزن خود را کاهش دهید.
- هر روز ورزش کنید
- از مصرف الکل و دخانیات بپرهیزید
- روند درمان خود را طبق دستور پزشک ادامه دهید
آزمایش ALT چیست و دلایل تجویز
برای پاسخ به پرسش ALT در آزمایش خون چیست؟ می‌توان گفت: این آنزیم با نام آلانین آمینوترانسفراز که معمولاً به آن ALT گفته می‌شود، آنزیمی است که عمدتاً در کبد ساخته و ترشح می‌شود. آنزیم‌ها پروتئین‌هایی هستند که عملکردهای مهمی را در بدن تسهیل می‌کنند. آزمایش ALT میزان ترشح این آنزیم را در خون اندازه گیری می‌کند. هنگامی که سلول‌های کبدی آسیب می‌بینند، سطح ALT در خون افزایش می‌یابد، بنابراین می‌توان از این آزمایش برای ارزیابی وضعیت کبد استفاده کرد. به طور کلی ALT به تنهایی آزمایش نمی‌شود. این آزمایش معمولاً همراه با سایر آزمایش‌های مربوط به آنزیم‌های کبدی اندازه‌گیری می‌شود.
تفسیر آزمایش ALT چطور انجام می‌شود؟
محدوده طبیعی آنزیم آلانین ترانس آمیناز (ALT) از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر براساس نوع دستگاه و شیوه اندازه گیری متفاوت است؛ بنابراین اهمیت دارد که نتیجه گزارش آزمایش را نسبت به محدوده مرجع گزارش شده آزمایشگاه خود بسنجید. محدوده نرمال آزمایش ALT در اکثر آزمایشگاه‌ها بین ۲۹ تا ۳۳ واحد در لیتر (IU/L) برای مردان و ۱۹ تا ۲۵ IU/L برای زنان است.
مراقبت‌های پیش از آزمایش ALT
برای انجام آزمایش ALT نیاز به هیچ مراقبت خاصی نیست. برخلاف بسیاری از آزمایش‌ها سنجش متوسط میزان ALT، نیاز به ناشتایی ندارد. پزشک شما احتمالا این آزمایش را همراه با سایر آزمایشات مرتبط با سنجش سلول‌های خونی تجویز می‌کند. بهتر است بعد از انجام آزمایش به مدت ۱۰ دقیقه به آرامی بنشینید و مواد غذایی شیرین مصرف کنید تا احساس سرگیجه و تهوع نداشته باشید. همچنین از انجام کارهایی که دقت بالا نیاز دارند(مانند رانندگی) بپرهیزید. انجام این آزمایش عوارضی ندارد اما اگر دچار کم خونی شدید هستید، با مصرف مکمل‌های حاوی آهن، خون از دست رفته خود را جبران کنید.
پایین یا بالا بودن ALT در آزمایش خون به چه معناست؟
سطوح بالاتر از حد طبیعی ALT می‌تواند نشان دهنده آسیب کبدی باشد. افزایش سطح ALT در اغلب موارد در نتیجه موارد زیر باشد:
- هپاتیت: بیماری التهابی کبد
- سیروز: زخم شدید کبد است
- نکروز (مرگ) بافت کبد
- وجود تومور یا سرطان در کبد
- کاهش جریان خون در کبد
- هموکروماتوز: اختلالی که باعث تجمع آهن در بدن می‌شود
- مونونوکلئوز: عفونتی که معمولاً توسط ویروس اپشتین بار ایجاد می‌شود
- دیابت
نتایج کمتر از حد نرمال تست ALT در اغلب موارد نشان دهنده بیماری یا آسیب به بافت کبد نیست. با این حال بهتر است در صورتی که علائمی دارید، با پزشک خود در میان بگذارید. پزشکان متخصص برای افرادی که علائم خاصی نشان می‌دهند و محدوده نتایج آزمایش انها غیر نرمال است به جهت تعیین علت اصلی مشکل و تصمیم گیری برای درمان موثر آزمایش‌های تخصصیتر تجویز می‌کنند.
هومکا و انجام آزمایش ALT در منزل
بالا بودن ALT در آزمایش خون با خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی مانند کبد چرب در ارتباط است. بنابراین اگر به علت داشتن برخی از علائم احساس کردید احتمال ابتلا به آسیب‌های کبدی در شما بالاست، لازم است برای انجام چکاپ هر چه سریع‌تر به آزمایشگاه مراجعه کنید؛ زیرا کبد اندامی است که در صورت آسیب دیدن، آسیب‌ها را سریع‌تر و طولانی‌تر از سایر اندام‌ها نشان می‌دهد.
بنابراین توصیه می‌کنیم حتی در صورتی که علائم بالا را نداشتید، هر شش ماه برای انجام چکاب به آزمایشگاه مراجعه کنید. البته در شرایط پاندمی کرونا توصیه نمی‌کنیم که به مراکز درمانی مراجعه کنید. زیرا این مراکز جز آلوده‌ترین مکان‌ها از نظر شیوع بیماری‌های عفونی و ویروسی هستند.
شرکت هومکا با بهره گیری از بهترین متخصصان، امکان انجام آزمایش در منزل را در شیراز، تهران، کرج، مشهد، تبریز، اصفهان، اهواز و رشت فراهم کرده است. شما می‌توانید برای ثبت درخواست آزمایش در منزل زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته یا با مراجعه به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir، خدمات مورد نظر خود را انتخاب کنید تا در کوتاه‌ترین زمان، آزمایش شما انجام شود.
