شهرستان
تفت با 5846 ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑـﻊ وسعت به رده چهارم شهرستانها در جنوب غربی استان
یزد واقع شده و مرکز آن شهر
تفت است.
تفت منطقه‌ای باستانی با پیشینه‌ای دراز است.
چشم انداز باغ‌های این شهر به خصوص باغ‌های
انار بسیار دیدنی است. از فراورده‌های کشاورزی این منطقه می‌توان گندم، جو، بنشن، تره بار،
انار،
...مشاهده کامل متن هلو، زردآلو، گوجه و گردو را نام برد، که انار تفت فراوان و به علت آبدار بودن و قابلیت نگهداری بالای آن از کیفیت خوبی برخوردار بوده و به نقاط دیگر کشور و خارج از کشور صادر می‌شود.
مردم این شهرستان همراه کشت به دام داری نیز می‌پردازند.
واژه تفت، در اوستا «تفته» به معنی «گرم شده»است. مردم تفت بر این باورند که به دو دلیل اینشهر تفت نامیده می‌شود. یکی به دلیل وجود تفته کوه در جنوب شهر، که هنگام تابش خورشید، بسیار داغ و سوزان شده و به اصطلاح محل تفتیده می‌شود و دیگر سبد و طبق میوه که در گویش محلی به آن‌ها «تفت» می‌گویند، که هر دو مورد درست بوده و کاربرد دارند.
در دیگر فرهنگ هاتفت به معنی قهر و غضب، خرام و خرامان، گیاه دارویی که خوردن بیخ آن مانند تاتوله جنون آورد،نیز آمده است. شهر تفت را، که زادگاه علامه تفتازانی است، به دلیل وجود چشمه «نصیری» در پای«چنار سرده»، «تفت نصیری» نیز نامیده اند.
در برخی منابع این شهر به دراز شهر معروف است زیرا تمام خانه‌ها و ساختمانهای آن اطراف یک خیابان طولانی واقع شده است و یک رودخانه در طول شهر وجود دارد که سالهاست چشم مردم بدنبال قطره آبی می‌گردد
شهرستان تفت در بلندترین نقطه استان واقع شده و از آن می‌توان به عنوان بام استان یاد کرد به طوری که بیشترین نزولات جوی استان در محدوده این شهرستان صورت می‌گیرد.
در کنار ارتفاعات شیرکوه بین ارتفاع1200 تا 4075 متر از سطح دریا واقع شده است. به دلیل قرار گرفتن در دامنه‌های شیرکوه از آب و هوایی خنک نسبت به دیگر شهرستانهای استان برخوردار است.
مساحت شهرستان تفت در حدود ۵۸۴۶ کیلومتر مربع میباشد و اکثر جمعیت آن، ساکن روستا می‌باشند. ده بالاو طزرجان از معروفترین روستاهای شهرستان تفت هستند که به دلیل دارا بودن آب و هوای خنک کوهستانی تفرجگاه مردم استان یزد در فصل تابستان هستند.
این شهرستان از شمال به شهرستان یزد،غرب به شهرستانهای یزد و ابرکوه،جنوب به شهرستانهای ابرکوه ،خاتم و مهریزو از شرق به شهرستانهای یزد و مهریز محدود می‌شود و در فاصله 18 کیلومتری مرکز استان قرار گرفته است و دارای 1446 پارچه آبادی که1114 آبادی خالی از سکنه و 332 آبادی دارای سکنه میباشد (یک سوم روستاهای استان در این شهرستان واقع شده اند).
رشته کوه شیرکوه این شهرستان را به دو بخش پشتکوه و پیشکوه تقسیم نموده که گردنه‌های علی آباد ،بیداخوید و سخوید تنها راههای ارتباطی بین بخشهای شهرستان میباشد.
شهرستان تفت در سال 1389با وسعت Km2 5948 دارای سه بخش، 10 دهستان و 2 شهر میباشد. درحال حاضر این شهرستان 4/5 درصد از مساحت استان و4/7 درصد ازجمعیت استان را به خود اختصاص داده است
وجود روستاهای ییلاقی با آب و هوای مطلوب،زیستگاههای حیات وحش نزدیک به مرکز استان ،راههای دسترسی، امکانات زیربنایی نسبتا مناسب،دانش تجربی در زمینه‌های باغداری و دام و طیور،معادن مس،سرب و روی،سنگهای تزئینی از جمله سنگ گرانیت و مرمر،خاکهای معدنی و نواحی صنعتی عمده‌ترین پتانسیلهای این شهرستان میباشد.
از نظر شرایط اقلیمی ، اقلیم شهرستان تفت نیمه خشک و کوهستانی بوده و دارای چهار فصل مشخص است. آب و هوای شهرستان تفت نیمه بیابانی است، که به دلیل قرار گرفتن در دامنه شیرکوه نسبت به یزد، دارای تابستانهای ملایم‌تر و بارندگی بیشتری است.
بیشترین درجه حرارت، در تابستان ۳۴ و کمترین آن در زمستان ۱۲ درجه سانتیگراد است. رطوبت در تابستان ۱۵ درصد و در زمستان ۳۰ درصد بوده و میانگین بارندگی سالیانه برف ۷۰ سانتی‌متر و باران تا ۶۰ سانتی‌متر است.
هر چه از ارتفاعات فاصله بگیریم میزان بارندگی کاهش می‌یابد. غالباً جهت باد در فصل گرم از شمال و شمال شرقی و در فصل سرد از جنوب و جنوب غربی است.
از مکان‌های دیدنی تفت می‌توان به مسجد شاه ولی مربوط به عصر صفویه، باغ و خانه بازسازی شده نمیر، آبشار دره گاهان، قلعه قدیمی گرمسیر، آسیاب آبی و قدمگاه اشاره کرد.
شهرت تفت به محصول اصلی کشاورزی آن، انار، و کانال‌های آب زیرزمینی آن (قنات) برمی‌گردد.
مهمترین صنایع دستی این منطقه را گیوه دوزی و قالی بافی و کاشیکاری تشکیل می‌دهد که توسط زنان و دختران در داخل کارگاهها و یا در منازل مسکونی تهیه می‌شود.
اما گیوه دوزی آن در حال منسوخ شدن است.
سیزده به در ، مراسم عزاداری ، گلاب گیری ، انار چینی ، جشن سده در روستاهای چم و محله راحت آباد تفت از جمله آیین‌ها و مراسم این شهرستان میباشد.
منابع:
http://taft.gov.ir
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://portal2.moi.ir/Portal/Home/Default.aspx
