روستای خان‌کندی

خان‌کندی یکی از روستاهای استان اردبیل است که در بخش مرکزی شهرستان گرمی در مجاورت روستاهای لسگه درق و عزیزلو و روستای تولون و در دامنه کوه قبله‌داشی از قله‌های رشته کوه صلوات داغی در مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده‌است.
تاریخ پیدایش روستای خان‌کندی همزمان با پیدایش روستای تولون بوده و سنگ بنای اولیه آن در دوران حکومت نادرشاه بنا شده‌است.
خان‌کندی از زمان پیدایش بدلیل داشتن مراتع ییلاقی درجه یک محل ییلاق کوچ نشینان ایل سون بوده و ظاهرا سنگ بنای اولیه این روستا توسط کوچ نشینان بنانهاده شده باشد.
پایه گذار آن خاندان خلیفه لو از نوادگان و فرزندان عبابگ بوده و خان کندی به عنوان ییلاق طایفه عبابگلو مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
نام قدیمی روستا "خان یوردی" به معنی محل اطراق و استراحت خان‌ها و روسای طوایف محلی می‌باشد که بعدها در اثر یکجانشینی گروهی از چادرنشینان و تشکیل روستا به "خان کندی" به معنی روستای خان تغییر نام داد.
روستای خان‌کندی به خاطر ...مشاهده کامل متن قرار گرفتن در دامنه کوه قبله داشی مراتع سرسبز و پوشیده از انواع رستنی‌ها و گیاهان دارویی و گلهای رنگارنگ و برکه هاو چشمه‌های آب سرد خودجوش مسکن اعصاب و روان و جویبارهای جاری را دارد که همه ساله پذیرای میهمانان و گردشگران از نقاط مختلف جهان است.
روستای خان‌کندی جمعیتی حدود ۱۵۰ داشت اما به دلیل کوچ و مهاجرت اهالی به شهرهای بزرگ جمعیت آن به کمتر از ۲۰نفر کاهش یافته‌است.
بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ روستای خان کندی دارای ۱۸ نفر جمعیت می‌باشد که از کل جمعیت آن ۱۰ نفر مرد و ۸ نفر زن می‌باشند.
همچنین در این سال از ۱۷ نفر جمعیت ۶ ساله و بالاتر خان کندی ۱۶ نفر باسواد بوده‌اند. بر اساس نتایج سرشماری 1390 روستای خان کندی 17 نفر جمعیت می‌باشد که نسبت به 5 سال قبل 2 خانوار کاهش جمعیت داشته است.
اهالی خان کندی سه نفر از عزیزترین فرزندان خودبه نام‌های میر نایب رحیمی، میر بهروز ندایی و میر اسماعیل نوری آذر را در جنگ ایران و عراق از دست دادند.
اکثر ساکنان روستا به دامپروری و کشاورزی دیم مشغول هستند.
باغداری و کاشت درختان گردو،آلوچه،سیب و گیلاس نیز بطور محدود در این روستا انجام می‌شود.
این روستا برای دامپروری ، زنبورداری وکشاورزی دیم محل مناسبی است.
خان بولاغی چشمه آبی خودجوش (آرتزین) با دبی 3 لیتر بر ثانیه که در جنوب روستای خان کندی شهرستان گرمی مغان و در بالادست روستا واقع شده است.
دمای آب این چشمه در تابستان و زمستان همواره نزدیک صفر است و خاصیت شفابخش برای برخی بیماری‌های پوستی و استخوانی دارد.
اهالی خان کندی می‌گویند آب چشمه خان بولاغی از قدیم مورد توجه خان‌ها و روسای قبایل محلی و ایلات شاهسون بوده است تا آنجا که برخی از اهالی علت پیدایش روستای خان کندی را آب فراوان، گوارا و خنک چشمه خان بولاغی می‌دانند.
آنها معتقدند که حتی نام روستای خان کندی و مرتعزار زیبای خان یوردی از نام زیبای چشمه خان بولاغی می‌باشد.
عده ای از مردم روستا معتقدند که چون در قدیم تنها کدخدا و خان از آب این چشمه استفاده می‌کردند و بقیه اهالی ده از استفاده محروم بوده اند به همین جهت به آن خان بولاغی(چشمه‌ی خان) لقب داده اند.
در سالهای اخیر با تلاش اهالی و اداره جهاد کشاورزی و امور آب شهرستان گرمی مغان آب این چشمه به روستای خان کندی لوله کشی شده و اهالی از آن استفاده می‌کنند.
قالغانلو دریاچه ای فصلی است که در شرق روستای خان کندی شهرستان گرمی مغان استان اردبیل می‌باشد وسعت آن ۵۰۰۰ مترمربع است که از ذوب شدن تدریجی برفهای کوه قبله داشی پدیده آمده و در فصل بهار وسعت آن افزایش یافته اما در فصل‌های خشک سال بدلیل افزایش تبخیر سطحی و مصرف آب آن توسط دامها و کشاورزان از وسعت آن کم می‌شود.
بررسی اکولوژی طبیعی قالغانلو نشان از وجود یک اکوسیستم با انواع موجودات آبزی در آن می‌باشد. همچنین این دریاچه مکان خوبی جهت پرورش انواع ماهیان سردآبی بشمار می‌رود.
به خاطر شرایط خاص طبیعی و جغرافیایی انواع مختلفی از حیات جانوری در کوهها و مراتع مجاور خان‌کندی دیده می‌شود
انواع کبک، بلدرچین، اردک، غاز، قرقاول، کلاغ، سار، گنجشگ، کبوتروحشی، زردپره، شاهین، بالابان، عقاب، لاک پشت، انواع مار سمی، خرگوش، روباه، شغال، جوجه تیغی، گرگ و گراز انواع گونه‌های زیستی در کوههای خان‌کندی هستند.
قلی تاش (قولاداشی) از مهم‌ترین کوه‌های رشته کوه صلوات‌داغی در اطراف روستای خان‌کندی است,ارتفاع آن ۲۵۸۰ متر و قبله داشی با ارتفاع ۲۵۵۰ متر از سطح دریا در جنوب روستا واقع شده اند.
این کوه‌ها درتعدیل آب و هوای منطقه نقش مهمی ایفاء می‌کنند با آغاز بارش در فصول سرد این کوه‌ها سفیدپوش شده و انبوهی از برف روی آن‌ها می‌نشیند که در فصول گرم از ذوب‌شدن برف این کوه‌ها معروف‌ترین رودخانه فصلی شهر گرمی بانام رودخانه تولون (تولون چای - Tolon Chay) بوجود می‌آید که که با شیبی تند پس از طی مسیر میان روستاهای لسگه درق، عزیزلو، تولون، سلیمانلو، مشهدلو، قشلاق و روستای تنگ سرانجام به شهر گرمی می‌رسد و در آنجا برخی آن را گرمی چایی می‌نامند.
رودخانه تولون یا به زبان محلی تولون چایی با گذر از شهر گرمی شیب آن ملایم‌تر شده و در شمال شهرستان گرمی با رودخانه محلی دیگری تلفیق شده و در مرز جمهوری آذربایجان به رودخانه بالهارود پیوسته و در شهر بیله سوار وارد خاک جمهوری آذربایجان می‌شود.
در سال‌های قبل از لوله‌کشی آب به شهر گرمی نقش عمده‌ای در تامین آب این شهر برعهده داشت.
ارتفاعات روستا مراتع سرسبزشاز انواع گون یونجه و شبدرکوهی پوشیده شده است. گون گیاهی بوته‌ای کوتاه و بالشتکی است که ارتفاع آن ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر است این گیاه در ارتفاعات و کوه‌های خان‌کندی به وفور یافت می‌شود و تراوه‌های این گیاه کتیرا نام دارد.
گون‌های روستای خان‌کندی خاردار با خارهای بلند و پراکنده و گونه دیگر از نوع گون سبز با خارهای کوتاه بهم فشرده هستند که اهالی این نوع گون را اصطلاحا کیرپی گونی یا گون جوجه تیغی می‌نامند و هرکدام در منطقه خاص خود رشد می‌کنند و ریشه بلند وطویلی دارند بطوریکه کندن گون کاری سخت و طاقت فرسایی است.
گون قابلیت اشتعال خوبی دارد و اهالی روستا در زمستانها و هوای سرد با آتش زدن گونها خود را گرم می‌کنند
در گذشته برخی از اهالی منطقه با کندن گون و فروش آن امرار معاش می‌کردند.
مراتع سرسبز پوشیده از انواع گلهای رنگارنگ در این روستا وجود دارد که از اواسط بهار خان‌کندی پذیرای زنبورداران است. این مراتع محل مناسبی جهت پرورش زنبور و تولید عسل است.
بهترین و مرغوب‌ترین نوع عسل درمنطقه و شهرستان گرمی مغان در روستای خان‌کندی تولید و تحت عنوان عسل طبیعی خان کندی در بازارهای شهر گرمی و سایرنقاط به فروش می‌رسد.
ارتفاعات و کوههای مجاور خان کندی محل رشد بهترین نوع قارچ چتری یا قارچ گوشتی است
این ارتفاعات باعث صعود ابرها رشدعمودی و تشدید رعدوبرق و بارندگی در فصل بهار و پاییز شده باعث رویش هاگ‌های قارچ‌ها می‌شود.
بر اثر رعد و برق برای مدت کوتاهی پتانسیل الکتریکی فوق‌العاده زیادی در خاک ایجاد می‌شود که موجب تحریک قارچ از فاز رویشی به زایشی شده و قارچهایی که دوره رشد رویشی خود را گذرانده منتظر یک فرصت محیطی مناسب بوده اند با فراهم شدن شرایط سر از خاک بیرون می‌آورند
همچنین رعد و برق باعث تبدیل نیتروژن جو (که برای ساخت پروتئین ضروری است ولی امکان جذب آن برای اغلب جانداران وجود ندارد) به مولکول‌های قابل جذب توسط قارچ‌ها می‌شود.
تمامی این شرایط محیطی مطلوب، کیفیت و مرغوبیت قارچ خوراکی طبیعی خان کندی را دو برابر می‌کند.
قارچ سفید خان کندی طرفداران زیادی دارد که در دوره رویش این محصول جهت چیدن آن به کوهها و ارتفاعات مجاور خان کندی صعود کرده و قارچ می‌چینند.
بیشتر گیاهان ارتفاعات خان‌کندی خاصیت دارویی دارند این گیاهان عبارتند از: بویمه درن یا بومادرن که از تیره کاسنی هاست و برای تقویت معده و آرامش بخشیدن به اعصاب و روان از آن استفاده می‌شود , گل گاوزبان، پونه، خربزه ابوجهل، ختمی، کاکوتی، همه کوجی، جی گیتگان، اسپند، قارغادیلی، بالدیرغان، قوزی قولاغی، کیشنیش، گنده لش، جین جلیغ، بات بات، باغایارپاغی و قانقال(قالغان).

منبع:
http://fa.wikipedia.org
http://www.tebyan.net/weblog/khankandi/post.aspx?
PostID=175063http://iranvillage.ir/modules.php?
name=News&file=article&sid=468
http://ww.24k.ir/content-13844.xhtml