گیوی یا
کوثر از شهرستانهای استان
اردبیل است و در یک منطقه کوهستانی با آب و هوای معتدل کوهستانی در دامنه غربی کوههای
تالش ( باغرو ) واقع شده است.
بدلیل شرایط جغرافیایی خاص و کوهستانی دارای تنوع آب و هوایی است و در نواحی مرتفع دارای اقلیمهای سرد کوهستانی و در نواحی پست کناره‌های رود قزل اوزن دارای اقلیمهای نیمه گرمسیری است.
حداقل ارتفاع از سطح دریا در حواشی قزل اوزن به ارتفاع
...مشاهده کامل متن 500 متر و حد اکثر آن در کوههای زرج آباد 2300 متر و ارتفاع متوسط از سطح دریا 1600 متر می‌باشد.
در کل این شهرستان مشتمل بر دو بخش ،چهار دهستان و یکصدو یک روستا می‌باشد
که طبق برآورد میاندوره ای جمعیتی در حدود 29864 نفر را در خود جای داده است که از این تعداد 27% یعنی 8063 نفر جمعیت شهری و 73% یعنی 21800 نفر جمعیت روستائی است که نشان از نسبت غالب جمعیت روستائی دارد و درست در نقطه مقابل آمار کشوری می‌باشد که 68/4% مردم ایران در شهر و 31/6% در روستاها سکونت دارند طبق سرشماری نفوس سال 85 از جمعیت 28721 نفری این شهرستان تعداد 14406 نفر یعنی 50/2% مرد و 49/8% زن می‌باشد .
ازجمعیت روستائی 65/85% و از جمعیت شهری 80/65% باسواد هستند .
تا سال ۱۳۷۵ شهرستان کوثر (گیوی) از بخشهای شهرستان خلخال بنام «بخش سَنجَبَد» به مرکزیت شهر گیوی بود ولی در این سال از شهرستان خلخال منتزع و به شهرستان کوثر به مرکزیت شهر گیوی تبدیل شد و دارای ۲ بخش و ۴ دهستان است.
نامگذاری این شهرستان بنام «کوثر» به دلیل متقارن بودن با روز تولد حضرت زهرا (س)بوده و به میمنت این روز اسم این شهرستان کوثر نامیده گردید.
وجه تسمیه گیوی، به اعتبار قول اهالی به افتخار یلی به نام(گیو) پسر گودرز است که در گذشته‌ی دور به عنوان جنگاوری بی نظیر در منطقه می‌زیسته و در آبادانی این منطقه نقش به سزایی داشته و به همین دلیل این شهر احترام خاصی به نام شهر خودشان قائل هستند، زیرا معتقدند آوردن این کلمه قدمت تاریخی شهر را به اذهان تداعی می‌کند.
در خصوص قدمت تاریخی مرکز شهرستان اطلاعات جامعی در دست نیست ولی آنچه که از منو گرافی این شهرستان توسط آقای ایرج عظیمی‌گیوی و نجف سلیمانی کیوی گردآوری شده است برداشت می‌شود، تاریخچه‌ی این شهر به قبل از اسلام میرسد.
نام شهردرابتدا « دورداولر» بوده است، دورد اولر به معنای چهار خانه در زبان ترکی ترجمه می‌شود واین وجه تسمیه به لحاظ این که چهار خانه در این محل ساکن بوده اند نامیده شده است.
باآمدن اسلام در زمان عمر اهل این محل هم مسلمان می‌شوند. آورده شده است. تاریخچه تاسیس نخستین بخشداری این شهرستان به سال 1332 و شهرداری به سال 1336 بر می‌گردد.
مردم شهرستان کوثر ترک آذربایجانی و به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند. مردم شهرستان کوثر دارای مذهب شیعه (دوازده امامی) هستند.
مردم روستاهای هشین و علاءالدین به ترتیب از لحاظ مذهب و زبان متفاوت از سایر نقاط شهرستان است:
روستای هشین دارای ساکنان ترک آذربایجانی، سنی مذهب
روستای علاءالدین ساکنان تات و به زبان تاتی (قابل فهم برای مردم شهر کلور شهرستان خلخال)سخن می‌گویند و شیعه دوازده امامی هستند.
شغل بیشتر مردم شهرستان کشاورزی، باغبانی، دامدارای و صنایع دستی است. بافتن جاجیم وگلیم از دیر زمان در رو ستاهای اطراف این شهر مرسوم است. دختران شهر با یادگیری هنرهای دستی به کارهایی چون گلدوزی و ملیله دوزی، دوختن سبد و.. می‌پردازند.
سیب , گیلاس، آلبالو، تون، گردو، بادام، انگور، انواع آلو، آلوچه، قیصی، انواع به (ترش، شیرین، حاجی آشی، ملس، آرمودی، آجی شیرین و...) توت فرنگی، انواع سبزیجات، سنجد,از محصولات این شهرستان هستند
زراعت محصولاتی همچون گندم (غالب)، جو، عدس، نخود، گاودانه، کلزا، گوجه فرنگی، خیار، خربزه‌های محلی،هم در این شهرستان انجام میگیرد
پرورش و پرواربندی گاو شیری و گوشتی، گوسفند و بندرت بز بصورت سنتی و نیمه سنتی و انواع ماکیان از مشاغل اهالی شهرستان است.
در این شهرستان یک واحد پرورش شترمرغ ۷۰ راسی نیز فعال می‌باشد. زنبورداری نیز به دلیل بکر و کوهستانی بودن منطقه از رونق خوبی برخودار هست.
پوشش گیاهی این شهرستان، استیپی و در ارتفاعات، بصورت مرتع و چمنزار است.
خوک و گراز وحشی,گرگ، روباه، شغال,خرگوش، جوجه تیغی، گورگن (پرسوخ)پوشش جانوری منطقه هستند
مناظر طبیعی، آثارهای باستانی کوثر:
1ـ آب گرم معدنی(ایستی سو) 2ـ حمام سنگی(داش حامام) با آب نیمه گرم 3 ـ دلیکلی داش 4 ـ سنگ رستم (رستم داشی) 5 ـ غار یخگان (بوزلوق) روبروی آب گرم در10 کیلومتری گیوی 6 ـ قلعه فیروز (فیروز آباد) 7 ـ قلعه صفوی در فیروز آباد 8 ـ قلعه لا لو (لؤ لؤ ) در گیوی بالا 9 ـ مناظر طبیعی کوه ازناو 10 ـ پـل فیـروز آبـاد واقع بر روی رودخـانه آرپاچایـی 11 ـ ییلاق سلمستان در ارتفاعـات کوه ازنـاو 12ـ ییلاق بابا رشید در کوه بابا رشید کرندق (خان یوردی) 13 ـ دربند مشگول حد واسط فیروز آباد و قزل اوزن 14 ـ در بند خلفه چایی در نزدیکی آرپاچایی قزل اوزن 15 ـ باغات گیوی حدودا به طول 15 کیلومتر از آبگرم الی ... 16 ـ پل پردلیس(حد فاصل روستای امیرآباد به سبرق کاغذ کنان بر روی رود قزل اوزن) 17ـ منبر مشهور مسجد مشگول 18 ـ زنجیروپیر 19ـ تپه‌های باستانی درگیوی علیا 20 ـ تپه‌های کوچ در کرندق.
منبع:
http://kosar.ostan-ar.ir/
http://cms.medu.ir/1926/
http://fa.wikipedia.org/
