کاتاکالی (در زبان سانسکریت: कथाकळिः, kathākaḷiḥ) یکی از اشکال نمایشی بر پایه رقص در هند است که نشانه‌های اصلی آن استفاده استادانه از آرایش‌های جذاب شخصیت‌ها، جزئیات در حالت‌ها و زبان بدن، استفاده بسیار زیاد از سازهای کوبه‌ای و آوازهای پر آب‌وتاب است.
این سبک نمایشی در جنوب هند و در ایالت کرالا در قرن هفدهم میلادی ریشه گرفته است. کاتاکالی تنها رقص نمایشی هند است که پرده دارد، اما این پرده چه ازنظر عینی و چه ازنظر ذهنی هیچ شباهتی به پرده‌های مرسوم بین صحنه و سالن نمایش در غرب ندارد.
کاتا به معنی داستان است و کالی به معنای حرکات موزون و انتخاب مناسب این اسم آن را به‌صورت مجموعه‌ای از نمایش و حرکات موزون مصور می‌کند.
کاتاکالی برداشت‌های صحنه‌ای است از افسانه‌ها و اساطیر هندوستان. در آغاز این رقص‌های نمایشی تنها به نشان دادن گوشه‌هایی از حماسه معروف " رامایانا " می‌پرداخت.
به همین علت نام اصلی و قبلی این رقص " راماکاتام " بود که از نام قهرمان این حماسه گرفته‌شده بود؛ ولی به‌مرورزمان این رقص افسانه‌های دیگر هند را نیز در برگرفت و پس از پالایش‌های مختلف نام کاتاکالی به معنای: داستانی که همراه با موسیقی اجرا می‌شود
کاتاکالی معمولاً دوازده بازیگر و رقصنده دارد و چهار خواننده و تعدادی نوازنده که سیمبال، وینا، طبل و نی می‌نوازند آن‌ها را همراهی می‌کند.
زن‌ها در اجرا نقشی ندارند و نقش‌های آن‌ها را جوانان پسر نابالغ که صورت‌های خود را بارنگ زرد آرایش‌کرده‌اند و دارای سینه‌های مصنوعی هستند ایفا می‌کنند.
بازیگران کاتاکالی سراسر متکی به پانتومیم، لباس و آرایش‌اند و نوازندگان نیز با موسیقی و آواز داستان را بیان می‌کنند.لباس قهرمان (ساتویکو)، لباس مرد شریر (کاتی) لباس زنان (مینوکو) و تاتی ازجمله لباس‌هایی است که در این نمایش مورداستفاده قرار می‌گیرد.
این لباس‌ها با گریم که در زبان هندی «آهاریا» نامیده می‌شود، تکمیل می‌شوند.
منبع:/fa.wikipedia.org
